Co roku w Wiedniu spotyka się ok. 4.000 studentów i studentek z ok. 400 uniwersytetów z całego świata oraz liczni przedstawiciele/-ki świata arbitrażu. Wśród nich był też Jagiellonian University Vis Moot Team. Drużyna Uniwersytetu Jagiellońskiego bierze udział w konkursie od ponad dekady z licznymi osiągnięciami.
Czym jest Vis Moot?
Willem C. Vis International Commercial Arbitration Moot to coroczny konkurs moot court skupiający się na międzynarodowym arbitrażu handlowym. Konkurs nosi imię prof. Willema Cornelisa Visa, eksperta w dziedzinie arbitrażu handlowego i międzynarodowego prawa handlowego.
Konkurs ma na celu wspieranie nauki i praktyki międzynarodowego arbitrażu handlowego oraz Konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów (CISG). Jak każdy moot zapewnia osobom studiującym praktyczne doświadczenie w sporządzaniu dokumentów procesowych i prezentowaniu ustnej argumentacji.
Studenci i studentki prawa z uniwersytetów na całym świecie tworzą zespoły, aby wziąć udział w konkursie. Vis Moot przyciąga ok. 400 uniwersytetów i szkół prawniczych, co czyni go jednym z największych i najbardziej prestiżowych konkursów tego typu na świecie.
Składa się z dwóch głównych części, które wymagają w sumie ok. 6 miesięcy intensywnej pracy nad projektem. W fazie pisemnej drużyny składają memoranda w imieniu powoda (claimanta) i pozwanego (respondenta) w oparciu o fikcyjny spór. Rokrocznie tematyka spraw jest inspirowana aktualnymi hot topics w środowisku prawa handlowego. W fazie ustnej zespoły prezentują swoje argumenty w symulowanych rozprawach arbitrażowych. Panele składają się
z pracowników/pracowniczek naukowych oraz osób praktykujących – prawników/prawniczek, którzy na co dzień zasiadają w prawdziwych panelach lub reprezentują strony postępowania.
Główne eliminacje odbywają się w Wiedniu zazwyczaj pod koniec marca. Istnieje również odpowiednik tego wydarzenia, Vis East Moot, odbywający się w Hongkongu. Ponadto, w okresie przedfinałowym drużyny biorą udział w tzw. pre-mootach, organizowanych przez inne uniwersytety oraz instytucje arbitrażowe. W tym roku drużyna JU Vis Moot odwiedziła Warszawę. Brno, Helsinki, Berlin, i siedzibę Międzynarodowej Izby Handlowej – Paryż.
Nad czym pracowały drużyny 31. edycji Willem C. Vis International Commercial Arbitration Moot?
Tegoroczna edycja koncentrowała się na sporze dotyczącym kwestii cyberbezpieczeństwa. Problem dotyczył sprzedaży towarów podlegających CISG. Zespoły musiały poradzić sobie również ze złożonymi kwestiami proceduralnymi na podstawie Regulaminu Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego Międzynarodowej Izby Handlowej (ICC), takimi jak dodawanie nowych roszczeń w toku postępowania i konsolidacja wielu postępowań, odzwierciedlając rzeczywiste wyzwania w międzynarodowych sporach handlowych.
O aktualności kwestii rozważanych w konkursie dowodzi fakt, że podobne problemy były równolegle rozstrzygane m.in. w sprawie SAKIG Case No. SA 45/23 przez Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.
Link do wyroku z uzasadnieniem: https://jusmundi.com/en/document/decision/pdf/en-claimant-v-respondent-arbitral-award-friday-26th-january-2024
Dlaczego to ważne?
Moot court-y symulują rzeczywiste postępowania umożliwiając uczestniczkom i uczestnikom zastosowanie wiedzy teoretycznej. To doświadczenie jest nieocenione dla zrozumienia, jak prawo działa w praktyce. Vis Moot jako konkurs arbitrażowy łączy wszystkie zalety konkursu typu moot-court oraz promuje alternatywne metody rozwiązywania sporów w środowisku akademickim.
Alternatywne metody rozwiązywania sporów (ADR):
W wielu przypadkach ADR są wyborem korzystniejszym w porównaniu z tradycyjnym postępowaniem sądowym.
- Mediacja i arbitraż w określonych okolicznościach mogą stanowić szybszą i bardziej opłacalną opcję.
- Zapewniają elastyczność, umożliwiając stronom dostosowanie procedur i wybór panelu posiadającego określoną wiedzę specjalistyczną.
- Gwarantują poufność, co jest szczególnie ważne w przypadku konieczności ochrony przez przedsiębiorstwa informacji wrażliwych, które nierzadko przesądzają o ich sukcesie rynkowym.
- Wyposażają strony w większą kontrolę i zaangażowanie w proces rozwiązywania sporów, co często skutkuje rozwiązaniami, które rokują wyżej, jeśli chodzi o wykonanie wyroku; jednocześnie chronią relacje między stronami. To znowu zapobiega zaognianiu konfliktu, co czyni ADR idealnym rozwiązaniem dla bieżących interakcji biznesowych.
Ogólnie rzecz biorąc, ADR zwiększa wydajność, skuteczność i płynność rozwiązywania sporów, stanowiąc cenne uzupełnienie tradycyjnego postępowania sądowego.
Vis Moot – dlaczego warto?
Vis Moot oferuje rozwój praktycznych umiejętności w zakresie międzynarodowego arbitrażu handlowego i CISG. Pozwala doskonalić umiejętności w zakresie research-u naukowego, przygotowywania profesjonalnych pism procesowych i oral advocacy. Konkurs zapewnia możliwości poznawania osób ze środowiska arbitrażowego, sprzyjając nawiązywaniu kontaktów zawodowych. Networking to bardzo ważna część Visa, a organizatorzy z dbałością zapewniają infrastrukturę, która go umożliwia.
Udział w konkursie, naturalnie, promuje również pracę zespołową. Ponadto, buduje pewność siebie oraz poprawia zdolność krytycznego i analitycznego myślenia o złożonych kwestiach prawnych, przygotowując studentów i studentki do przyszłej pracy.
Vis Moot – moje doświadczenie
Willem C. Vis International Commercial Arbitration Moot, jako kolejne już takie doświadczenie, utwierdził mnie w przekonaniu o wyjątkowości tego typu przedsięwzięć. Moją motywacją do udziału w Visie i innych moot courtach jest (niezmiennie) chęć pogłębiania specjalistycznej wiedzy prawniczej i wzmacniania języka angielskiego. Jednak, jak wskazuje doświadczenie, uczestnictwo w tego typu konkursach zawsze uczy mnie rzeczy, o których wartości i przydatności nawet nie miałam pojęcia. Są to doświadczenia kształtujące, w całym tego słowa znaczeniu.
Ewa Wójcik
studentka prawa