kultura

Początek roku to zawsze okres składania sobie obietnic, życzeń oraz silniejszych bądź (zazwyczaj) słabszych postanowień zmian. Jakich zmian w prawie zatem życzyliby sobie praktycy prawa w związku z nadejściem nowego roku? Jakie są oczekiwania wobec nowego rządu?

Priorytetem nowego rządu oraz większości parlamentarnej, która go wyłoniła jest przywrócenie praworządności. Powrót do stanu, w którym władze publiczne działają na podstawie i w granicach prawa, a Konstytucja jest najwyższym prawem jest ze wszech miar pożądany. Wiemy też dobrze, jak ten docelowy stan powinien wyglądać. Nie wiadomo tylko jak go osiągnąć.

W wyroku z 12.12.2023 Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) stwierdził, że Polska naruszyła obowiązek zapewnienia każdemu prawa do ochrony życia rodzinnego i prywatnego, ponieważ nie przyznaje żadnej prawnej ochrony związkom osób tej samej płci. Nakłada to na nasze państwo obowiązek dostosowania jego prawa do zgodności z Europejską Konwencją Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Nie jest to jednak równoznaczne z koniecznością wprowadzenia pełnej równości małżeńskiej.

Twórcą może być wyłącznie osoba fizyczna, co wynika już z samej definicji utworu – czyli dzieła stanowiącego przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Nie może nim być ktoś, kto zostaje wyręczany przez kogoś innego. Autor nabywa prawa do utworu automatycznie, już z momentem jego powstania. Bez znaczenia jest np. wiek, zdolność do czynności prawnych, wykształcenie, stan umysłu itd. Takie same prawa przysługują znanemu wybitnemu malarzowi  jak i osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie czy przedszkolakowi.

Dla każdego przyzwoitego człowieka jest jasne, że nikt nie powinien być dyskryminowany z uwagi na wyznawaną religię. Prawo powinno chronić zarówno prawo jednostki do swobodnego wyznawania swojej wiary, jak i spokój społeczny, zapobiegając konfliktom na tle religijnym.

Zasadą jest, że do posiadania psa nie potrzebujemy od tzw. władzy żadnego zezwolenia. Jednak od każdej zasady istnieją wyjątki – nie inaczej jest w tym przypadku. Jak mówi nam art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt  „Prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną wymaga zezwolenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na planowane miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa na wniosek osoby zamierzającej prowadzić taką hodowlę lub utrzymywać takiego psa.”

Zgodnie z art. 120 k.k. „Kto stosuje środek masowej zagłady zakazany przez prawo międzynarodowe, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 10, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.” Zbrodnia ta jest pierwszym z tzw. przestępstw wojennych opisanych w rozdziale XVI Kodeksu karnego, który wprowadza typy przestępstw opartych na normach prawa międzynarodowego, odnoszących się do karalności zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości oraz wojennych.

Generatywna sztuczna inteligencja to nowej generacji narzędzia, których jednymi z najważniejszych zastosowań są produkcja mediów dla sztuk wizualnych, sztuki konceptualnej, muzyki i literatury, a także wideo i animacji. Przykładami mogą być modele dyfuzyjne (np. DALL.E 2, Stable Diffusion, Midjourney), które syntetyzują wysokiej jakości obrazy albo duże modele językowe – LLMs np. GPT czy BERT), które potrafią tworzyć sensownie brzmiące prozę i wiersze oraz prowadzić rozmowy w języku naturalnym.

Słyszysz – „utwór”. W pierwszej chwili na myśl na pewno nasuwa Ci się jakiś utwór muzyczny, ewentualnie literacki. Z perspektywy prawnej jednak, katalog utworów może być znacznie szerszy, a przynależność do niego nie jest taka jednoznaczna. Żeby się do niego zaliczał, musi posiadać pewne cechy…

Trudno sobie wyobrazić współczesny Internet bez memów. Umieszczane są w zasadzie w każdych mediach społecznościowych, zalewają masowo strony po jakichś medialnych wydarzeniach z prostego powodu – są doskonałym komentarzem do otaczającej nas rzeczywistości. Obrazek w połączeniu z trafnym podpisem jest szybką informacją, która dostarcza rozrywkę czy wyraża opinię.